(Erf)goed Documenteren

Over de relatie tussen archief en documentatie

Op maandag 8 juni 2015 organiseerde het Rubenianum een studiedag gewijd aan de herwaardering van documentatie binnen het cultureel erfgoedveld.

Met de steun van de Vlaamse Overheid startte het Centrum Rubenianum in 2014 een project rond het inventariseren en ontsluiten van het archief en de documentatie van kunsthistoricus en Rubenskenner Ludwig Burchard (1886-1960). Omdat het een hybride collectie betreft waarin zowel archief, documentatie als bibliotheek vertegenwoordigd zijn, moesten nieuwe richtlijnen en procedures worden uitgetekend. Tijdens de studiedag – die ter afsluiting van het project dient – zullen de resultaten gepresenteerd worden.

De studiedag was gericht op de problematische relatie tussen archief en documentatie. De term ‘documentatie’ is verwarrend aangezien de betekenis ervan verschilt naargelang de context. In het licht van deze studiedag moet documentatie begrepen worden als een verzameling van gegevensdragers (foto’s, tijdschriftartikels, notities, plannen, pamfletten,…) die informatie bevatten over een specifiek cultureel thema. Binnen de archiefcontext wordt documentatie traditioneel als iets minderwaardig beschouwd, waarbij het belang van archiefvormer boven de inhoud van het document staat. Standaarden voor museumdocumentatie focussen doorgaans op het documenteren van museumactiviteiten; objectdossiers – die van grote waarde zijn voor onderzoekers – verdienen betere aandacht.

Steeds meer Vlaamse cultureel erfgoedinstellingen erkennen tegenwoordig het belang van documentaire collecties. Het doel van de studiedag is om collega’s met verschillende professionele achtergronden samen te brengen om ervaringen te delen, casestudies te presenteren, ideeën uit te wisselen en het huidige beleid en nieuwe richtlijnen te bespreken omtrent de organisatie, conservatie en ontsluiting van documentaire onderzoekscollecties. Het Rubenianum – dat als kerntaak onder andere het documenteren van kunstwerkinformatie heeft – doet daarom een beroep op al haar collega’s uit zowel de museumwereld, de archiefsector, documentatiecentra en opleidingen archief- en informatiewetenschappen om de dag bij te wonen en bij te dragen aan de discussie.

 

Programma

09.15-10.00

Registratie en koffie

10.00-10.15

Welkom en inleiding 
Lieneke Nijkamp, Stad Antwerpen / Rubenianum

 

Chair: 
Prof. Dr. Gustaaf Janssens, emeritus hoogleraar Katholieke Universiteit Leuven en erearchivaris van het Archief van het Koninklijk Paleis

10.15-10.35

(Her)waardering van documentaire collecties 
Dr. Godfried Kwanten, KADOC Documentatie- en Onderzoekscentrum voor Religie, Cultuur en Samenleving (KU Leuven)

10.35-10.55

Archief of collectie: wiens zorg? 
Hendrik Ollivier, Amsab-Instituut voor Sociale Geschiedenis

 

Discussie

11.00-11.30

Koffie

11.30-11.50

Bestemming versus Classificatie: “Archiefdocumentatie” 
Frederik Geysen, Archief en Museum voor het Vlaams Leven te Brussel

11.50-12.10

Genius loci. Archivering, inventarisering en ontsluiting van de documentatie van Jan Karel Steppe (1918-2009) 
Robrecht Janssen, Illuminare – Studiecentrum voor Middeleeuwse Kunst (KU Leuven)

12.10-12.20

Museale objectdossiers: van papier naar digitaal 
Femke Gherardts, Stad Antwerpen / Collectiebeleid / Behoud en Beheer

 

Discussie

12.30-14.00

Lunch + vrijblijvend bezoek tentoonstelling “Rubens Privé”, Rubenshuis

 

Chair:
Dr. Elsje Janssen, Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen

14.00-14.20

Het inventariseren van het archief van Ludwig Burchard (1886-1960) en de “Rubensdocumentatie” 
Dirk Buelens, Centrum Rubenianum vzw

14.20-14.30

‘Digitizing the Corpus Rubenianum Ludwig Burchard’: Digitaliseren volgens de regels van de Kunst 
Karen De Meyst, Centrum Rubenianum vzw

14.30-14.50

De Friedländerarchieven bij het RKD: verwerving, beschikbaarstelling, veranderende inzichten 
Suzanne Laemers, Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis (RKD)

 

Discussie

15.00-15.30

Koffie

15.30-15.50

Picture Perfect? Behoud en beheer van fotografische materialen in documentaire en archiefcollecties 
Hilke Arijs, Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium

15.50-16.10

Documentatie in architectuurarchieven: last of noodzaak? 
Clara De Ponthière en Silke Dewit, Architecture Archive – Sint-Lukasarchief vzw

 

Discussie

16.20-16.30

Closing Remarks 
Dr. Elsje Janssen

16.30-17.00

Rondleiding Rubenianum collecties (optioneel)

 

Praktisch

Deelname is kosteloos. Inschrijven kan tot en met 1 juni 2015 via rubenianum@antwerpen.be. Vermeld ‘Registratie (Erf)Goed Documenteren’ als onderwerp.